Vitamine D beschermt je huid en luchtwegen

Vitamine D is een lichaamseigen hormoon dat een essentiële beschermingsfunctie vervult voor alle barrières: huid en slijmvliezen. Vitamine D beschermt dus huid en luchtwegen en speelt een cruciale rol tegen en bij bv. astma, hooikoorts en rinitis, en bij huidproblemen zoals eczeem, psoriasis en zelfs melanoom!

Wat is vitamine D?

Vitamine D is één van de oudste molecules uit het leven op aarde. Zowel planten als dieren, en de mens maken vitamine D aan als beschermingsfactor, tegen de zon en vele andere problemen. Tegelijk is blootstelling aan de zon cruciaal om vitamine D aan te maken. Bij de mens gebeurt dit in de huid, waarna de basismolecule (vitamine D2) geactiveerd wordt in de nieren, maar ook in andere weefsels die vitamine D3 (de actieve vorm) nodig hebben.

Vitamine D is een steroïdhormoon, verwant aan cortisol en oestrogenen. De basismaterie om die aan te maken is… cholesterol.

Vitamine D beschermt je huid en luchtwegen

Met deze levensbelangrijke functie wordt het belang van voldoende vitamine D overduidelijk. De huid en slijmvliezen, onze lichaamseigen barrières, beschermen ons tegen ongewenste invloeden van buitenaf: infecties, gif, te veel zon,… Zelfs virussen en allergenen maken weinig kans als de slijmvliezen intact zijn. Gezonde huid en slijmvliezen zijn dus cruciale beschermers.

Bovendien biedt vitamine D ook bescherming door ontstekingen af te remmen én het immuunsysteem te ondersteunen. Zo weert vitamine D ook infecties af.

Vitamine D, huid en luchtwegen: wat weten we zeker?

De sterke relatie tussen vitamine D-tekort en heel wat ziekten is voldoende bewezen.

Zo zal vitamine D (én/of voldoende zon) bv. het risico op allergische reacties verminderen: astma, hooikoorts, eczeem, voedingsallergieën,… De werking van vitamine D start al op zeer jonge leeftijd: tijdens de zwangerschap, bij borstvoeding én extra vanaf de geboorte! En belangrijk: doorheen het hele leven, en zeker bij het ouder worden, blijft vitamine D een essentiële rol spelen.

Een overzicht:

Vitamine D en astma, chronische bronchitis, COPD,…

Observatiestudies tonen aan dat lage vitamine D-waarden gelinkt zijn aan een hoger risico op astma-aanvallen én een hogere nood aan medicatie.

Vitamine D heeft een krachtig ontstekingsremmend effect, dat de luchtwegen en dus de longfunctie bij astmapatiënten beschermt. Vitamine D-tekort blijkt ook het effect van de astma-medicatie te verminderen, dus voldoende vitamine D ondersteunt de werking van de reguliere behandeling.

Ook hebben vitamine D-supplementen een positief effect op de longfunctie bij patiënten met ademnood of kortademigheid, wanneer zich een tekort aan vitamine D voordoet.

Er bestaat trouwens een verband tussen lage serumspiegels van vitamine D tijdens de zwangerschap en een hoger risico op piepende ademhaling en luchtweginfecties bij het kind. De vitamine D-concentraties bij de moeder zijn namelijk belangrijk voor de longontwikkeling bij de foetus.

De rol van vitamine D bij allergische rinitis en hooikoorts

Wat geldt voor astma en andere longaandoeningen, geldt ook voor problemen met de bovenste luchtwegen: neus, mond, strottenhoofd en keel. Ook daar vermindert vitamine D (én/of voldoende zon) het risico op allergieën zoals allergische rinitis en hooikoorts:

Er is een sterk, negatief verband tussen vitamine D-niveau en het voorkomen van allergische rinitis (neusontsteking) én de symptomen ervan.
In geval van vitamine D-tekort blijken supplementen de symptomen significant te verminderen.
Eén studie vermeldt dat lokale toepassing van vitamine D in de neus de reactie op huisstofmijt substantieel kan verminderen.

Dit is te danken aan ondersteuning van de slijmvliezen, maar voldoende vitamine D reguleert ook ontstekingen en versterkt ons immuunsysteem.

Een goede vitamine D-status in winter, lente én begin van het graspollenseizoen, kan dus veel ongemak voorkomen. Bouw dus voldoende vitamine D-reserve op, vraag raad aan Topsportadvies.

Vitamine D bij allergische huidaandoeningen

Het feit dat vitamine D lokale immuun- en ontstekingsreacties kan reguleren, biedt ook perspectieven voor de behandeling van allergische en chronische huidontstekingen. Dat gaat van eczeem (atopische en allergische dermatitis) tot ernstigere huidziekten zoals psoriasis en vitiligo.

Vitamine D reguleert veel fysiologische processen in de huid, van groei en celdeling, tot de barrièrefuncties van de huid én de immuunfuncties. Maar vitamine D reguleert ook de activiteit van de genen die zorgen voor herstel van schade aan de huid. Een vitamine D-tekort betekent dus ook: moeilijke genezing van huidletsels en ontstekingen. In studies werd aangetoond dat de proefpersonen met het hoogste vitamine D-niveau niet alleen de grootste huidbescherming genoten, maar ook het snelste herstel en genezing van huidletsels.

Vitamine D is trouwens voor zijn synthese, metabolisme en activiteit zeer nauw verbonden met de huid, gezien de noodzaak van zonlicht/UV-straling voor de omzetting tot vitamine D in de huid. Ook maakt vitamine D patiënten met atopische dermatitis minder vatbaar voor huidinfecties.

Vitamine D-tekorten hangen dan ook direct samen met de frequentie en de ernst van huidreacties en –aandoeningen.

Vitamine D beschermt ook tegen huidkanker

En de bescherming gaat nog verder: vitamine D blijkt ook te beschermen tegen huidkanker, vooral tegen én bij melanomen.

Ultraviolette straling is de belangrijkste risicofactor voor de ontwikkeling van huidkankers, de kwaadaardige melanomen inbegrepen. Te hoge blootstelling aan de zon en verbranding op jonge leeftijd blijken relevante factoren in de latere ontwikkeling van melanomen.

Maar ook het omgekeerde geldt: te weinig blootstelling aan de zon en te overvloedig gebruik van zonnecrèmes verhogen óók het risico. Want vitamine D-tekort is een van de belangrijkste risicofactoren voor huidkanker. En uit recente studies blijkt duidelijk dat vitamine D niet alleen preventief werkt tegen de ontwikkeling van melanomen, maar ook de progressie én de prognose ervan beïnvloedt. Hoe lager het vitamine D-niveau, hoe kwaadaardiger en moeilijker het melanoom te behandelen is.

Een goede vitamine D-status zorgt voor een goedaardig verloop en betere behandelingsmogelijkheden van melanoom.

Vitamine D, de ‘sunshine’ vitamine

Zoals gezegd wordt vitamine D niet alleen in de huid aangemaakt, ze beschermt deze ook tegen de zon en ultraviolette straling. Voldoende zon op de huid (zonder zonnecrèmes) zorgt niet alleen voor voldoende vitamine D, omgekeerd beschermt vitamine D de huid tegen zonnebrand. Maar opgelet, alles natuurlijk met mate: onverstandig zonnebaden is ook niet gezond.

Het komt er dus op aan om een optimale balans te vinden tussen verstandige blootstelling aan en bescherming tegen de zon. En in onze noordelijke streken is het sowieso onmogelijk om met dat beetje zomerzon voldoende vitamine D te genereren om het hele jaar mee rond te komen. Tijdens de hele winter- en lenteperiode staat onze vitamine D-voorraad (te) laag.

Daarom is vitamine D-suppletie ook voor de huid en als bescherming tegen melanomen een must.

De link tussen huid en chronische ziekten

Naast al het voorgaande blijkt er ook een verband te zijn tussen allergische, inflammatoire (ontstekings-) huidaandoeningen en ernstige chronische ziekten. Zowel atopische dermatitis als psoriasis zijn gerelateerd aan metabool syndroom, hart- en vaatziekten en auto-immuunziekten. Inflammatoire huidaandoeningen zijn een continue bron van pro-inflammatoire stoffen (cytokines en chemokines), die op afstand ook andere weefsels ontsteken. Daarom komen cardiovasculaire en auto-immuunziekten vaker voor bij patiënten met bijvoorbeeld psoriasis of andere chronische huidziekten.

Wat je zeker over vitamine D-supplementen moet weten

Vitamine D-supplementen kunnen op zichzelf, maar ook als versterkend middel bij reguliere antimicrobiële middelen worden gebruikt.
Begin tijdig met suppletie: na de zomer slinkt je vitamine D-voorraad vrij snel.
Vitamine D beschermt preventief én doeltreffend tegen heel wat huid- en luchtwegaandoeningen.
Last but not least: suppletie een goedkope beschermingsmaatregel!

Laat je adviseren en begeleiden!

Vraag raad aan Topsportadvies voor een goede balans en een correcte suppletie. Osteopaat en causopractor Thorbjörn De Brul van Topsportadvies kent het menselijke immuunsysteem door en door. Niet zeker of en hoeveel vitamine D je nodig hebt? Laat je testen en adviseren bij Topsportadvies.

Nog meer interesse in vitamine D en immuniteit? Lees ook:

Referenties

Astma

Von Mutius E, Martinez D. Vitamin D Supplementation during pregnacy and the Prevention of Childhood Asthma. N Engl J Med. 2020 Feb 6;382(6):574-575.
Wang M et al. Association between vitamin D status and asthma control: A meta-analysis of randomized trials. Respir Med. 2019 Apr;150:85-94.
Mensink-Bout SM et al. Maternal and neonatal 25-hydroxyvitamin D concentrations and school-age lung function, asthma and allergy. The Generation R Study. Clin Exp Allergy. 2019 Jun;49(6):900-910.
Kalmarzi RN et al. The Effect of Vitamin D Supplementation on Clinical Outcomes of Asthmatic Children with Vitamin D Insufficiency. Endocr Metab Immune Disord Drug Targets. 2020;20(1):149-155.

Hooikoorts

Agarwal S et al. Vitamin D: A Modulator of Allergic Rhinitis. Indian J Otolaryngol Head Neck Surg. 2019 Nov;71(Suppl 3):2225-2230.
Restimulia L et al. Relationship between Serum Vitamin D Levels with Allergic Rhinitis Incidence and Total Nasal Symptom Score in Allergic Rhinitis Patients. Open Access Maced J Med Sci. 2018 Aug 10;6(8):1405-1409.
Ma SW et al. Topical Vitamin D May Modulate Human Sinonasal Mucosal Responses to House Dust Mite Antigen. Am J Rhinol Allergy. 2020 Feb 11:1945892420905432.

Allergische huidaandoeningen

Lis-Święty A, Milewska-Wróbel D. Facts and speculations on vitamin d in prevention and treatment of atopic dermatitis. Wiad Lek. 2019 Aug 31;72(8):1527-1531.
Umar M et al. Vitamin D and the Pathophysiology of Inflammatory Skin Diseases. Skin Pharmacol Physiol. 2018;31(2):74-86.
Guttman-Yassky E et al. Systemic immune mechanisms in atopic dermatitis and psoriasis with implications for treatment. Exp Dermatol. 2018 Apr;27(4):409-417.
Furue M, Kadono T. “Inflammatory skin march” in atopic dermatitis and psoriasis. Inflamm Res. 2017 Oct;66(10):833-842.
Kechichian E, Ezzedine K. Vitamin D and the Skin: An Update for Dermatologists. Am J Clin Dermatol. 2018 Apr;19(2):223-235.

Huidkanker

Brożyna AA et al. Relevance of Vitamin D in Melanoma Development, Progression and Therapy. Anticancer Res. 2020 Jan;40(1):473-489
Befon A et al. Serum Total 25-Hydroxyvitamin D Levels in Patients With Cutaneous Malignant Melanoma: A Case-Control Study in a Low-Risk Southern European Population. Dermatol Pract Concept. 2019 Dec 31;10(1):e2020010.
Ombra MN et al. Vitamin D status and risk for malignant cutaneous melanoma: recent advances. Eur J Cancer Prev. 2017; Nov;26(6):532-541.
Lim A, Shayan R, Varigos G. High serum vitamin D level correlates with better prognostic indicators in primary melanoma: A pilot study. Australas J Dermatol. 2018 Aug;59(3):182-187.