Uit onze ervaringen zien we dat de huidige toestand schrijnend is in het innemen van ontstekingsremmers. Competitiesporters willen meedoen aan wedstrijden en willen hun trainingen zo goed mogelijk afwerken. Hoe minder je aan de kant moet staan door blessures of vermoeidheid hoe beter. In het geval van voetballers op hoger niveau zijn de euro’s op het veld te verdienen, niet in de tribune. Tenzij je maanden out bent zullen de euro’s ook niet veel opleveren. Op de hoogste niveaus is de concurrentie moordend. Wie even aan de kant moet blijven, wordt vervangen door iemand die wel fit is. Hoe ver gaan we daarin en wat hebben we daar voor over? Voor alle duidelijkheid, ik heb het niet over doping of het gebruik van andere illegale prestatiebevorderende middelen maar enkel over producten die perfect legaal zijn en niet op de dopinglijst staan. Laat mij beginnen met ontstekingsremmers, het zijn snoepjes in de sportwereld. Trainers en stafleden juichen het zelf toe om met het kleinste pijntje, zo snel mogelijk iets in te nemen om toch maar te kunnen spelen. Hoelang houdt het lichaam dat vol? Welke gevolgen heeft dat voor het lichaam? Zoals we al meermaals hebben gezegd zijn sporters, voetballers marionetten in hun eigen sport. Sommige sporters nemen er voor een training of wedstrijd om de pijn die er toch aankwam preventief te bestrijden. En was de ontstekingspijn in één of ander gewricht echt niet te harden dan was het gebruik van cortisone de volgende stap. Met een zodanig snel genezingseffect dat de kans om speelklaar te geraken groot was. En lukte het dan echt nog niet, dan werd een injectienaald bovengehaald en werd het irritant plekje plaatselijk verdoofd. Is hierdoor dan echt de oorzaak van het probleem achterhaald? De oorzaak van het symptoom situeert zich altijd elders.
Als men langdurig ontstekingsremmers blijft nemen maakt dat het lichaam verzurend en het is ook nog eens belastend voor de maag, lever en darmen. Daarbij komt het er op neer dat sporters extra psychologische druk ervaren waardoor het lichaam nog meer verzuurd. De druk om te presteren is immers zeer groot. Heel wat sporters zitten regelmatig met contracturen, spierscheuren, overbelastingsletsels. Is de verzuring van het lichaam de oorzaak van al deze bijkomende letsels?
Wat heel wat sporters vaak niet weten is dat een ontsteking een herstelproces is. Het is je lichaam dat allerhande herstellende stofjes en voedingsstoffen naar de pijnlijke plek stuurt om het te herstellen. De zwelling en roodheid wijzen precies daarop. De pijn is een signaal dat het immuunsysteem aanstuurt zodat het herstelproces kan beginnen. Alle nodige stoffen worden gemobiliseerd en het immuunsysteem gaat aan de slag!
Voorbeeld, je verzwikt je enkel door een gemene trap van je concurrent tijdens de match. Je maakt de wedstrijd af, maar stapt de volgende dag met een dikke enkel uit bed. Wat doe je dan? Natuurlijk wordt er ons aangeraden om ijs te leggen en een ibuprofen naar binnen te spelen…of toch beter niet?
Wat gebeurt er als je je enkel verzwikt? Er is iets kapotgegaan aan de binnenkant van je lichaam, je ligamenten zijn uitgerekt of gescheurd. Dat wil zeggen dat ook de cellen van je ligament daar ter plaatse kapot zijn. De wand van die cellen zijn gemaakt van vetzuren, waaronder arachidonzuur (AA). Arachidonzuur (AA) is een meervoudig onverzadigd vetzuur. Het bevindt zich in de wand van elke cel in je hele lichaam.
Eerste fase van het herstelproces
In plaats van vastgeankerd te zitten in de celwand, komt dat arachidonzuur (AA) nu vrij te liggen op de plaats waar je je ligament scheurde. In een eerste fase van het herstelproces wordt arachidonzuur (AA) omgezet in leukotrieen (zijn vetten met een homoonachtige functie). Dit zet de witte bloedcellen aan tot actie! De witte bloedcellen komen ter plaatse en doden de eventuele vijand. In dit geval is er geen bacterie als vijand, iets wat bij open wonden wel het geval is.
Tweede fase van het herstelproces
In de tweede fase van het herstelproces wordt arachidonzuur (AA) omgezet in prostaglandine en tromboxane. Deze stoffen zorgen voor een verder herstel van de schade en voor de vorming van een bloedklonter zodat het bloeden wordt gestelpt.
Derde fase van het herstelproces
In een volgende fase wordt arachidonzuur (AA) omgezet in een andere soort prostaglandine. Indien de 2 soorten prostaglandine de bovenhand nemen en talrijker aanwezig zijn dan de leukotrieen uit fase 1 wordt arachidonzuur (AA) plots omgezet in ‘lipoxine’ wat ontstekingsremmend is! In deze laatste stap wordt arachidonzuur ontstekingsremmend en roept een halt aan het ontstekingsproces. Het herstel zit er bijna op en de witte bloedcellen mogen zich terugtrekken. De ontsteking wordt nu stabiel.
In het ontstekingsgebied worden nu de andere omega-3 vetzuren die aanvankelijk in de wand van de cellen van het ligament lagen nu omgezet in ‘resolvinen’. Dit zijn stofjes die de ontsteking ‘oplossen’.
Als we terugkeren naar die gemene trap tijdens de match. Er werd iets kapot gemaakt. De dag erop willen we graag terug trainen, dus nemen we een ontstekingsremmer, want dan trekken de zwelling en de pijn weg en is alles snel vergeten….denken we.
Een ontstekingsremmer of een inspuiting zorgt ervoor dat omzetting van arachidonzuur in prostaglandine bij fase 2 geremd wordt. Deze omzetting gebeurt door een enzym genaamd ‘cyclooxygenase 2’, ook wel COX-2 genoemd. Ontstekingsremmers zoals ibuprofen, Mobic en diclofenac zijn COX-2 remmers.
Het spreekt voor zich dat dit een probleem betekent voor het ontstekings- of herstelproces. De fasen kunnen niet normaal doorlopen worden en het herstel blijft steken ergens halverwege. Het herstel is dus nooit compleet, of het duurt veel langer!
Ik hoor je al denken. Als je geen ontstekingsremmer neemt dan zwelt je enkel tot het drievoud en houdt de pijn soms weken aan. Wel, dat betekent dat je niet genoeg reserves aan omega-3 vetten (EPA en DHA) opgeslagen hebt liggen in je lichaam, want die zorgen ervoor dat een ontsteking een normaal verloop toont en dus na 96 uren afgelopen is.
Eet of suppleer dus voldoende omega-3 vetten vooraf en tijdens uw blessures, zodat je geen ontstekingsremmer nodig hebt achteraf!!
noot: omega-3 vetzuren vind je vooral in vette vissoorten! Je kan ook visolie als basissupplement innemen.
Extra tips omtrent VETZUREN: een mooie samenvatting
Zoals bovenstaande zijn vetzuren belangrijke bouwstenen van de celmembranen in alle weefsels. Afwijkingen verstoren de normale werking van cellen en de cel communicatie. Deze afwijkingen kunnen leiden tot chronische ontstekingsziekten, hart- en vaatziekten, neurologische aandoeningen zoals depressie en gedragsstoornissen, en zelfs kanker.
Er bestaan 4 soorten vetzuren:
– Mono-onverzadigde vetzuren
– Poly-onverzadigde vetzuren (PUFA), waaronder de omega-3 (w3) en omega-6 (w6) vetzuren
– Verzadigde vetzuren
– Trans-vetzuren
Binnen de PUFA groep zijn er 2 zeer belangrijke vetzuren die het lichaam niet zelf kan aanmaken en die bijgevolg uit de voeding dienen opgenomen te worden (essentiële vetzuren genaamd): linolzuur (LA, omega 6) en alfa-linoleenzuur of lijnzaadolie (ALA, omega 3).
Helaas zijn de PUFA: de poly-onverzadigde vetzuren in bereide voeding gedeeltelijk of zelfs volledig vervangen door verzadigde en trans-vetzuren om de houdbaarheid van de producten te verlengen. Daarnaast hebben industriële groepen zich toegelegd op de goedkope productie van plantaardige oliën waardoor de verhouding tussen omega6 en omega3 vetzuren in de voeding is gestegen van 4:1 tot >12:1. Het is deze massale verschuiving naar omega 6 consumptie,gekoppeld aan het gebruik van bereide verzadigde en transvetzuren, die mee verantwoordelijk zijn voor de belangrijke stijging in chronische ontstekingsziekten, vooral hart- en vaatziekten, tijdens de voorbije 50 jaar.
OMEGA-3 VETZUREN
Omega-3 vetzuren (omega 3) werken beschermend tegen chronische ontstekingsziekten, auto-immuun aandoeningen, hart- en vaatziekten, diabetes, neurologische aandoeningen, kanker en geven energie voor de hersenen. Een voldoende reserve aan omega3 vetzuren in het lichaam is van essentieel belang voor een goede gezondheid, flexibiliteit van de spieren, gewrichten, pezen enz..
| Type omega 3 vetzuren | Werking |
| Alfa-Linoleenzuur (ALA) |
|
| Eicosapentaeenzuur (EPA) |
|
| Decosahexaeenzuur (DHA) |
|
Een tekort aan omega 3 vetzuren is de meest voorkomende afwijking in een vetzuurprofiel. Dit is het gevolg van:
- de toename in de productie en consumptie van omega 6 vetzuren en bereide verzadigde en transvetzuren
- een bedreiging van de meest natuurlijke bron van omega 3 vetzuren, namelijk vette vissoorten.
- de inefficiënte vorming van de omega 3 vetzuren EPA en DHA uit ALA (het lichaam heeft ongeveer 10g ALA nodig om 1g EPA te kunnen aanmaken)
Daardoor is het bijna onmogelijk geworden om zonder supplementen een voldoende omega 3 vetzuur reserve op te bouwen.
| Resultaat | Mogelijke oorzaak | Te overwegen |
| Laag ALA | Dieet tekort |
|
| Laag EPA en/of DHA | Dieet tekortTekort aan cofactoren |
|
| Gestegen LA en/of AA (omega 6) | Dieet te rijk aan plantaardige oliën |
|
OMEGA-6 VETZUREN
De verhouding aan omega-6 vetzuren (omega 6) ten opzichte van omega-3 vetzuren (omega 3) in bereide voeding is dramatisch gestegen van 4:1 tot >12:1.
Deze verschuiving wordt in verband gebracht met een belangrijke toename van de chronische ontstekingsziekten tijdens de voorbije 50 jaar.
Het is van belang om de pro-inflammatoire werking van AA voldoende te compenseren door de anti-inflammatoire werking van DGLA en EPA (omega 3).
| Type omega 6 vetzuur | Werking |
| Linolzuur (LA) |
|
| Gamma-Linoleenzuur (GLA) |
|
| Dihomogamma-Linoleenzuur (DGLA) |
|
| Arachidonzuur (AA) |
|
| Resultaat | Mogelijke oorzaak | Te overwegen |
| Laag LA | Dieet tekort | Maisolie |
| Hoog LA en Laag DGLA | Verminderde D6D activiteitTekort aan cofactorenDieet tekort | Teunisbloemolie
Borage olieZwarte bessenolie of Ribes NigrumZink, Magnesium, Vitamine B3,B6 en Vit C |
| Hoog AA | Dieet te rijk aan plantaardige oliënInsuline resistentie | Gebruik Olijfolie
Vermijd plantaardige oliën en margarines Herstel glucose huishoudingEPA/DHA supplementen |
MONO-ONVERZADIGDE VETZUREN
Mono-onverzadigde vetzuren zijn belangrijk voor de soepelheid van de celmembranen en hun anti-inflammatoire werking, belangrijk voor een goede gezondheid. Deze vetzuren worden hoofdzakelijk aangetroffen in de volgende voedingstoffen:
- Palmitoleinezuur (w7): macadamia noten en olie, rood vlees
- Cis-vacceenzuur (w7): duindoornolie
- Oleïnezuur (w9): olijfolie
>VERZADIGDE VETZUREN EN TRANS-VETZUREN
Verhoogde waarden voor verzadigde vetzuren leiden tot verhoogde cholesterol en triglyceriden waarden en bijgevolg een verhoogd risico op
Hart- en vaatziekten. Het is aanbevolen om hun aandeel in de voeding te beperken.
- Myristinezuur: plantaardige oliën, kokos (poeder, olie), boter , kazen, rood vlees
- Palmitinezuur: palmolie, kokosnoot (poeder, olie), vlees, zuivel
- Stearinezuur: cacaoboter, vlees, boter
Ook trans-vetzuren leiden tot verhoogde cholesterol waarden. Bovendien veroorzaken ze door hun structuren afwijkingen in de celmembranen waardoor de normale functies van de cel verstoord worden. Het is aanbevolen om hun aandeel in de voeding zoveel mogelijk te vermijden.
4. Transvetzuren: margarine, bereide bakkerij producten (koeken, wafels,…), pindaboter
Contacteer ons met eventuele vragen omtrent uw blessures!! info@topsportadvies.be of 0473/27.45.60
